De geschiedenis van Kasteel Middachten gaat terug tot het jaar 1190, toen Jacobus de Mithdac er een ‘vrij goed’ bewoonde. Op de plek van het huidige huis ontwikkelde zich in de loop der jaren een middeleeuwse burcht die verschillende malen werd vernietigd en weer opgebouwd. Eind 17de eeuw kreeg het huis zijn huidige paleisachtige vorm toen veldheer Godard van Reede-Ginkel, eerste graaf van Athlone, de burcht liet verbouwen tot een van de fraaiste buitenhuizen van Nederland. 

Middachten als verdedigingswerk

Kasteel Middachten ligt strategisch tussen de hoge Veluwezoom en het lage moerassige land in een lus van de rivier de IJssel. Het middeleeuwse kasteel werd gebouwd op een uitstekende locatie voor een verdedigingswerk. Het versterkte huis met grachten, torens en dikke muren bood de bewoners bescherming.

Vrij goed

Middachten wordt voor het eerst genoemd in 1190 als vrij goed van Jacobus de Mithdac. Aan het begin van de 14e eeuw droeg Everardus van Middachten de bezitting (ter bescherming) over aan Reinald Graaf van Gelre. Hij ontving het vervolgens van de graaf in leen terug. Everardus van Middachten is de stamvader van alle latere Heren en Vrouwen van Middachten.

Vererving

Bijzonder is dat Middachten nooit is verkocht. Het is vererfd in zowel de mannelijke als de vrouwelijk lijn en het was achtereenvolgens in handen van de geslachten Middachten, Steenre, Raesfelt, Reede, Bentinck en nu Ortenburg. Naast het kasteel met zijn voorburcht en tuinen omvat het landgoed ook bossen en boerderijen. Alle gebouwen die tot het landgoed behoren zijn gemakkelijk te herkennen aan de rood-wit geschilderde luiken. Rood en wit zijn de kleuren van het wapen van de familie van Middachten.

Rampjaar 1672

In 1666 trouwde erfdochter Ursula Philippota van Raesfelt met Godard van Reede-Ginkel, enige zoon van Godard Adriaan van Reede en Margaretha Turnor, eigenaren van Kasteel Amerongen in Utrecht. De Franse overheersing die in 1672 haar hoogtepunt bereikte, maakte dat Middachten in bezet gebied kwam te liggen. De Fransen legden Middachten een brandschatting op, een vorm van losgeld dat betaald moest worden om het kasteel te behouden. Dit werd, dankzij de ouders van Godard van Reede aan de Fransen betaald en Middachten werd gespaard. Toen de Franse troepen waren overwonnen en zich moesten terugtrekken werd Middachten toch nog gedeeltelijk verwoest en geplunderd. 

Verbouwing

Godard van Reede vocht in dienst van stadhouder-koning Willem III een aantal jaar in Engeland en Ierland. Na successen op het slagveld keerde hij terug naar Middachten. Van de koning ontving hij de titels graaf van Athlone en baron van Aughrim. Zijn ouders hadden inmiddels een nieuw kasteel gebouwd in Amerongen en ook Godard en Ursula Philippota starten met een grootschalige verbouwing van hun huis op Middachten. Naast het voorbeeld van kasteel Amerongen keken zij voor het ontwerp van huis en tuinen ook naar Het Loo. Architecten Jacob Roman en Steven Vennekool zorgden voor het ontwerp. De binnenplaats van de middeleeuwse burcht werd omgebouwd tot een imposante trappenhal en bekroond door een koepel versierd met fraai stucwerk. 

Onveranderd

Het uiterlijk van het kasteel is na deze verbouwing van 1694-1697 niet meer wezenlijk veranderd. De oude toegangspoort bij de brug, een overblijfsel van het middeleeuwse slot, werden wel afgebroken. Het interieur van het kasteel is onder invloed van de smaak van de verschillende bewoners door de eeuwen heen een aantal keren aangepast en gerestaureerd. Rond 1900 vond de grootste interne verandering plaats. Daarnaast blijkt uit o.a.  wetenschappelijk onderzoek dat de indeling van het onderhuis meerdere malen aan de eisen van de tijd is aangepast. 

Twee kastelen, één geschiedenis

Kasteel Amerongen en Kasteel Middachten zijn al eeuwen met elkaar verbonden. Hoe en waarom leest u in een digitale versie van het boekje ‘Twee kastelen, één geschiedenis’. De publicatie van de beide kastelen kwam tot stand als dank aan de Provincie Utrecht, Provincie Gelderland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed voor samenwerking binnen iconen regeling van het ministerie. 

Download hier het boekje.